Za czasów PRL marzyliśmy o wolnej Polsce. Wtedy było to bujanie w obłokach. Dzisiaj wolna Polska jest faktem. Nie jest w pełni na miarę naszych marzeń – ale jest niewątpliwie wolnym i demokratycznym krajem.
Pismo młodzieży solidarnej „Bajtel” było jednym z wielu nielegalnych wówczas czasopism opozycyjnych. Było jednym z najpopularniejszych w regionie śląsko-dąbrowskim i nie tylko. Miało nakład od dwóch aż do pięciu tysięcy egzemplarzy, co jak na warunki „podziemne” było sporym osiągnięciem.
Niektórzy nie chcą w to uwierzyć, ale „Bajtel” redagowany był tylko przez jedną osobę! Ryszard Zając napisał też wszystkie teksty (poza przedrukami). W „Bajtlu” opublikowano wywiady m.in. z: Andrzejem Celińskim (patrz wywiad), Jackiem Kuroniem (patrz wywiad), Janem Lityńskim (patrz wywiad1 wywiad 2), Markiem A. Nowickim (patrz wywiad), Januszem Onyszkiewiczem (patrz wywiad), Lechem Wałęsą (patrz wywiad).
Pierwszy numer (ksero), został sfinansowany przez Tadeusza Jedynaka, który przekazał 200 USD z nagrody (500 USD) przyznanej mu przez „Polcul Foudation” – Niezależnej Fundacji Popierania Kultury Polskiej z Australii. Kolejne numery drukowane były w technice offsetowej (na Romayorze) w podziemnym wydawnictwie prasowym „Myśl”, w drukarni pod Warszawą. Kilka numerów wydrukował osobiście w tej drukarni redaktor i wydawca „Bajtla”. Wspólny dyżur na tzw. skrzynce, czyli nielegalnym punkcie kontaktowym (Warszawa, rejon ul. Niepodległości) pełnił wówczas m.in. z Joanną Kluzik Rostkowską, studentką z warszawskiego NZS (późniejszą minister edukacji).
Od numeru drugiego „Bajtel” samofinansował się, tj. utrzymywał się ze sprzedaży nakładu (płacąc określoną prowizję swoim kolporterom) oraz z dobrowolnych wpłat na fundusz redakcyjny. W warunkach „podziemnych” nielegalny „Bajtel” miał więc charakter nie tylko opozycyjny, ale i komercyjny – utrzymywali go jego Czytelnicy.
Czytelnicy pisma tworzyli w różnych miejscach kraju Kluby Młodzieży Solidarnej. Pismo oraz Kluby były inicjatywą Tadeusza Jedynaka oraz Ryszarda M. Zająca. Kluby Młodzieży Solidarnej powstały w miastach: Będzin, Bydgoszcz, Bytom, Chorzów, Gliwice, Katowice, Rybnik, Tychy. Powstał także Klub na Uniwersytecie Śląskim. Ponadto próby zakładania Klubów Młodzieży Solidarnej podejmowano w miastach: Bielsko-Biała, Czeladź, Kraków, Mikołów, Olkusz, Piekary Śląskie, Racibórz, Warszawa – Ursus, Warszawa, Zamość, Wrocław, Żory.
Ze względów bezpieczeństwa, początkowo „Bajtel” nie ujawniał nazwiska swojego redaktora i wydawcy. Dopiero w późniejszych numerach „Bajtla” wskazano, że „przedstawicielem redakcji” (czytaj: redakcją) jest Ryszard Zając. W konspiracji posługiwał się pseudonimami: „Paweł” oraz „Krzysztof”.
Kontakt z redakcją oraz Górnośląskim Klubem „Solidarność i Młodzi” można było nawiązać poprzez osoby: Grażyna Aloszko, Teresa Baranowska, Tadeusz Jedynak, Lech Osiak, Piotr Polmański, Kazimierz Zadłużny, Józef Zajkowski. Do najbardziej aktywnych kolporterów „Bajtla” należeli m.in.: Tadeusz Jedynak, Piotr Polmański, N.N. w Bydgoszczy i Warszawie.
Wszystkim, którzy kolportowali i czytali „Bajtla” należą się szczególne wyrazy podziękowania. Najbardziej powinniśmy wszyscy dziękować Tym, którzy nieustraszenie „knuli” marząc o wolnej Polsce. O większości z nich zapomniano, często dzisiaj żyją w biedzie, niekiedy Ich zasługi przypisują sobie inni…
zobacz stronę – BAJTEL
Pobierz numery „Bajtla” w plikach pdf:
- wrzesień – październik 1987 – numer 1/87
- listopad – grudzień 1987 – numer 2/87
- „Barbórka” 1987 – numer 3/87
- styczeń 1988 – numer 1/88
- luty 1988 – numer 2/88
- marzec 1988 – numer 3/88
- kwiecień 1988 – numer 7/88
- maj 1988 – numer 8/88
- czerwiec 1988 – numer 9/88
- lipiec – sierpień 1988 – GRA „KONSPIRA”
- lipiec – sierpień 1988 – instrukcja gry
- sierpień 1988 – wydanie strajkowe
- wrzesień 1988 – numer 12/88
- październik 1988 – numer 13/88
- listopad 1988 – numer 14/88
- grudzień 1988 – numer 15/88
- styczeń 1989 – numer 16/89
- luty 1989 – „Konspiracja a SB”
- luty 1989 – numer 17/89
- marzec 1989 – numer 18/89
- kwiecień 1989 – numer 19/89
- maj – czerwiec 1989 – numer 20/89
zobacz naszą stronę:
WESPRZYJ NAS – WPŁAĆ PROSZĘ DATEK NA KONTO
lub pobierz blankiet wpłaty